Page 39 - TINA Dergi Sayi 10

TINA

Maritime Archaeology Periodical

Fig. 4: Tel Hreiz’da açığa çıkmış ve aşınmaya uğramş Fig. 5: Neve Yam yerleşmesinde gelgit sırasında kıyı-
arkeolojik dolgular ve yerleşme kalıntıları. (E. Galili) da açığa çıkan gömütler. (E. Galili)
Fig. 4: Exposed and eroded archaeological deposits Fig. 5: Graves exposed at low tide on the coast, Ne-
and site features at Tel Hreiz. (E. Galili) ve-Yam site. (E. Galili)

Öngörücü Modelleme ve Karasal Paraleller: du ve gereksiz bilgi sağladığı iddia edilmişti .
21
22
Su altında kalmış prehistorik yerleşmelerin olası Kara yerleşmelerinden paraleller kullanılarak su
yerlerinin koruma amaçlı tespitini hedefleyen siste- altında kalmış yerleşmeler üzerinde yapılan ilk
matik öngörücü modelleme ve uzaktan algılamalı çalışmalardan biri 1982 yılında Meksika Körfezi’nde
yüzey araştırmaları ilk kez Florida’da 1970’lerde kara yerleşmelerinden alınan sondaj örneklerini
başlamıştır . 1983 yılında Quaternary Coastlines and denizden alınan örneklerle karşılaştıran Gagliano
18
Marine Archaeology (Kuvaterner Dönemi’nde Kıyı tarafından yapılmıştı . Ardından 1995 yılında Fish-
24
23
Şeridi ve Deniz Arkeolojisi) isimli konferans bildirileri er su altında kalmış prehistorik balıkçı köylerinin
kitabı yayınlanmıştır. Editörlerinin belirttiğine göre olası konumlarını öngörmek amacıyla prehistorik
19
o zamana kadar kıta sahanlıklarında yapılan prehis- Danimarka balıkçı köylerinin altı tipik topografik
torik keşiflerin çoğunluğu temel olarak spor amaçlı özelliğinin belirlenmesine dayanan bir “Danimarka
dalış yapanların ve balıkçıların rastlantısal keşifleri Modeli” oluşturdu. Yakın bir zamanda 2010 yılında
sonucunda bulunmuştur. 1983 konferans bildirilerinde Fisher’in modeli Benjamin ve birkaç bilim insanı
25
örnek çalışmalar tartışılarak Sibirya’dan Avustralya’ya tarafından yeniden değerlendirilmiştir. Benjamin
değişik coğrafi bölgelerdeki yerleşmelerin öngörülmesi Danimarka’da oluşturulan ve oraya özgün bir yüzey
ve saptanması için uygulanması gereken prosedürler araştırması stratejisinin farklı bölgelerde uygulan-
sunulmuştur . Bunlar tatlı suya, yeterli yiyecek kay- masını olası kılacak bazı yönlerinin eksik olduğunu
20
naklarına erişimi olan ve barınmaya uygun potansiyel öne sürmüştür. Danimarka modelinin kapsamının
yerleşim yerlerini saptamayı amaç edinen bir model diğer bölgelerin belirli özelliklerine uyabilecek şekil-
oluşturmayı içermektedir. Ancak bu tip araştırmalar de genişletilerek, yüzey araştırması, belirleme ve
sadece yerleşmelerin olabileceği yerleri gösterebiliyor- araştırma yöntemleri oluşturulmasını önermiştir .
26

18 FAUGHT 2014a, 2014b.
19 MASTERS – FLEMMING 1983.
20 FLATMAN-EVANCE 2014; ULDUM vd. 2018.
21 MASTERS - FLEMMING 1983: 624.
22 PRICE 1995: 424.
23 GAGLIANO 1982.
24 FISHER 1995.
25 BENJAMIN 2010.
26 Daha ayrıntılı bilgi ve incelemeler için bk: GUSICK-FAUGHT (2010), FLATMAN-EVANS (2014), STURT vd. (2018), WICK-
HAM-JONES 2010, 2018. Bu çalışmalarda sualtında kalan prehistorik yerleşmelerin tespiti, araştırılması ve kontrol edilmesi gibi
disiplinin tarihçesi özetlenmektedir.
37