Page 93 - TINA Dergi Sayi 08

TINA

Maritime Archaeology Periodical

Eserin bozulma durumu, bozulma Fig. 1 Fig. 3
nedenleri gerek görsel olarak, gerekse
analizlerle teşhis edilmelidir. X-Ray ve
XRF, laboratuvarımızda özellikle metal
eserlerde sıklıkla kullandığımız analiz
1
yöntemleridir (Fig. 2).
Suya doymuş eserler ile kara kazısın-
dan ele geçen eserlerin konservasyonla-
rı hemen hemen aynı olmasına rağmen,
aralarındaki en büyük fark suya doy-
muş eserlerin uzun süren arındırma sü-
recidir. Deniz suyu içinde erimiş olarak
bulunan birçok kimyasal madde vardır.
Deniz suyunun kimyasal yapısı içinde,
büyük oranda bulunan ve bizi en çok il-
gilendiren sodyum klorür (NaCl) tuzu-
dur. Suya doymuş eserler arındırılma-
dan kurur ise, bünyelerinde bulunan tuz
katılaşıp kristalleşir ki, bu da eser üze-
rinde çatlamalara, kırılmalara ve eserin
yok olmasına neden olabilir. Bu yüzden
denizden çıkan eserler ilk aşama olarak
tuzdan arındırılmalıdır.
Eserler denizden çıkarıldıktan sonra
ilk aşama olarak %75 deniz suyu, %25
çeşme suyu içeren bir bölüme alınır.
İkinci aşama, deniz suyunun oranı dü-
şürülerek %50 deniz suyu, %50 çeşme
suyu uygulanır. Daha sonra sırasıyla
%25 deniz suyu, %75 çeşme suyu ve son
olarak %100 çeşme suyu bulunan bölü- Fig. 2
me alınır.
It will be possible to regularly follow each stage required for waterlogged artifacts. Seawater contains
of delisalination on this form. Artifact should be exa- many dissolved chemical substances. We are mostly
mined both visually and technically to determine the interested in the sodium chloride (NaCl) salt, which
extent and causes of deterioration. X-Ray and XRF is found in the chemical composition of the seawater.
are the analysis methods that we use frequently in our If a waterlogged artifact is dried without desalination
laboratory especially in metal artifacts (Fig. 2). process, its salt content can solidify and crystallize,
1
Although conservation methods for waterlogged resulting in cracks, fractures and destruction in the
artifacts and artifacts recovered from land excava- artifact. Therefore, removal of the salt should be the
tions are almost identical, the greatest difference first step for conservation of artifacts recovered from
between them is that a longer period of desalination is sea.

1 X-Ray analiz yönteminde; röntgen ışınları ile eserin iç yapısına 1 In X-ray analysis method, it is possible to detect distortions, capillary
ait göz ile görülmesi mümkün olmayan bozulmaların, kılcal cracks, and production technique of the inner structure of the artifact,
çatlakların, eserin yapım tekniğinin tespit edilmesi mümkündür. which are impossible to see with a naked eye by X-ray beams. X-Ray
X-Işını Floresans Spektrometresi (XRF) ile eserin yapısındaki Fluorescence Spectrometry (XRF) can be used to detect elements used
elementlerin tespiti yapılabilmektedir. in the making of the artifact.
91