Page 58 - TINA Dergi Sayi 11

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Halikarnassos’un gizli limanı konusu halen tam ola- This structure has been interpreted as a shipshed,
20
rak çözümlememiş ve tam yeri belirlenememiştir . leading to the conjecture that the cove may have
2.2. Çalışma Bölgesinin Tektonik Yapısı been the secret harbor. The exact location of secret
20
Bodrum Yarımadası’nın içinde bulunduğu tektonik harbor of Halicarnassus is still in question .
yapılar, Afrika ve Arap levhalarının Avrasya levha- 2.2. Tectonic Setting
sına göre kuzeye doğru hareketi ve Miyosen döne- The tectonic structures around Bodrum Pe-
minden buyana da Anadolu bloğunun saat yönünün ninsula are generated by the movement of the
tersine rotasyonu sonucu gelişmektedir. Anadolu African and Arabian plates towards the north, in
levhasının Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay accordance with the Eurasian plate and the coun-
zonları boyunca batıya doğru hareketi ise, Batı Ana- ter-clockwise rotation of the Anatolian block since
dolu’da kuzey-güney yönlü genişleme ve buna bağlı the Miocene. Westward escape of the Anatolian
olarak doğu-batı yönünde sırt ve basen oluşumları plate along the Northern and the Eastern Anatoli-
ile sonuçlanmaktadır. Bodrum’un yer aldığı Gökova an fault zones results in north to south extension
grabeni bu yapılardan en büyüğüdür . Grabeni şe- in western Anatolia and corresponding ridge and
21
killendiren doğu-batı yönlü fayların yanı sıra, 2004 graben formations in the east – west direction. The
yılında üzerinde çok sayıda depremin olduğu bir fay Gökova Graben, south of Bodrum, is the largest of
21
kuşağı körfezin ortasından geçmektedir. Bu fay sis- these formations . In addition to the faults in an
temleri tarihler boyunca çok sayıda yıkıcı depreme east - west direction that form the graben, a fault
sebep olmuştur. Bunlardan en önemlileri MS.141 zone where intense earthquake activity took place
22
ve Bodrum’u tamamen yok ettiği söylenen 1493 in 2004 runs through the center of the bay . The
depremleri olarak bilinmektedir. MS.155 ve 344 fault zones have caused a large number of dest-
23
Rodos ile MS.335 ve 554 Kos depremleri de yıkıcı ructive earthquakes in the past. The notable ones
hareketler arasındadır. Bölge jeolojisi, Kuvaterner took place in 141 CE and in 1493, which caused
yaşlı sedimanter kayaçlar ile Üst Miyosen yaşlı vol- a complete collapse of Bodrum . The events that
23
kanik kayaçlardan oluşmaktadır. Yarımadanın batı- took place in Rhodes in 155 CE and 344 CE, and
sında volkanik kayalar hakim iken, doğusu kireçtaşı in Kos in 335 CE and 554 CE can be listed among
24
ile kaplıdır . the destructive earthquakes. The geological featu-
3. ÇALIŞMA YÖNTEMİ res of the region consist of Quaternary sedimen-
3.1. Deniz Jeofiziği ve Tüplü Dalış Çalışması tary rock formations and Upper Miocene volcanic
Halikarnassos limanı ve çevresinin jeoarkeolojik rock formations. The western part of the peninsula
araştırması için deniz jeofiziği ve tüplü dalış yön- is covered by volcanic rocks, while the eastern
24
temleri uygulanmıştır. Öncelikle, limanda yer alan part is covered by limestone .
mendireğin bulunduğu bölgede yaklaşık 150 m x 3. METHODS
150 m’lik bir alanda jeofiziksel çalışma gerçek- 3.1. Marine Geophysical and Scuba Diving
leştirilmiştir (Fig. 1a). Doğu-batı ve kuzey-güney Survey
yönlerinde çizilen hatlar boyunca akustik veri Marine geophysical and scuba diving survey
toplanmıştır. Mimari kalıntı ve çevresinin hassas was performed for the geoarchaeological study
derinlik verisini elde etmek amacıyla ekosounder of the Halicarnassus harbor and its surroundings.
cihazı kullanılarak batimetri haritası oluşturulmuş- Firstly, geophysical survey was carried out on the
tur. Çalışmada çift frekanslı (33 ve 210 kHz) Odom submerged archaeological structure in the harbor,
Echotrac dijital ekosounder ile uyumlu olarak in an area of approximately 150 m x 150 m (Fig.
hassas konum verisi sağlayan Trimble Differential 1a). Acoustic data were collected along the survey
küresel konum belirleme sistemi kullanılmıştır. Ka- lines drawn in east-west and north-south directi-
lıntının inşa edildiği deniz tabanının düşey kesitini ons. Odom Echotrac digital echosounder (33 / 210
akustik olarak görüntülemek amacıyla da 3-7 kHz kHz double frequency) was used to provide the
frekans aralığında ORE 3010P Subbottom Profiler precise depth data over the archaeological structu-
cihazı kullanılarak yüksek ayrımlı deniz sismiği re and environs. Trimble Differential GPS system
verisi toplanmıştır. was used to obtain the precise location.

20 BEAN – COOK 1955, 89. 20 BEAN – COOK 1955, 89.
21 YOLSAL-ÇEVİKBİLEN vd. 2014, 101. 21 YOLSAL-ÇEVİKBİLEN et al. 2014, 101.
22 ULUĞ vd. (2005) tarafından söz konusu fay kuşağı “Göko- 22 ULUĞ et al. (2005) are named the fault zone as “Gökova Trans-
va Transfer Fay Zonu” olarak literatüre geçmiştir. fer Fault Zone” in the literature.
23 LUTTRELL 1999. 23 LUTTRELL 1999.
24 ULUSOY vd. 2004, 73. 24 ULUSOY et al. 2004, 73.
56