Page 83 - TINA Dergi Sayi 08

TINA

Maritime Archaeology Periodical

*Nicolle Hirschfeld

G. F. Bass’ excavations at Cape Gelidonya in
F. Bass’in 1960 yazında Gelidonya Bur-
the summer of 1960 and the publication of
nu’ndaki kazıları ve 1967’de yayınlanan
çalışmaları, Türkiye’yi doğmakta olan sualtı G.his work in 1967 put Turkey in the news
arkeolojisi biliminin doğum yeri olarak, haber başlıkla- headlines as birthplace of the nascent discipline of
rına taşımıştı. Amerikalı yüksek lisans öğrencisi, gemi underwater archaeology. The American graduate stu-
batıklarının da karada bulunan kalıntılarla aynı stan- dent had demonstrated that shipwrecks could be ex-
dartlarda kazılabileceğini; ayrıca buluntularının sadece cavated to the same standards as terrestrial sites, and
birer nesne olarak değil bağlamları içerisinde araştırı- their artifacts analyzed not only as objects but also
labileceğini ortaya koymuştu. Bir buluntunun nerede as objects in context. Recording precisely where an
bulunduğunun ve diğer buluntularla olan ilişkisinin object is found and its association with other artefacts
doğru bir şekilde kaydedilmesi, arkeoloji ile hazine av- is one of the important differences between archae-
cılığı arasındaki önemli farklardan biridir. Gelidonya ology and treasure hunting. With the excavation at
Burnu’nun kazılmasıyla birlikte batıklara dalmak artık Cape Gelidonya, diving on shipwrecks changed from
zaman geçirmek için bir hobi faaliyeti veya kurtarma recreational pastime or salvage effort to a scientific
çabası olmaktan çıkarak, alanda bulunanların belgelen- enterprise of documented recovery in the field and
diği, laboratuvar ve kütüphanede kapsamlı araştırıldığı extensive analysis in the laboratory and library.
bilimsel bir girişime dönüşmüştür. Bass’ work at Cape Gelidonya was important also
Bass’in Gelidonya Burnu’ndaki çalışmaları Tunç for what it revealed about the organization of the
Çağı olarak anılan MÖ 13. yüzyılın sonlarında bakır trade in copper and tin in the late 13 century BC,
th
ve kalay ticaretinin örgütlenmesini ortaya çıkarma- an era referred to as the Bronze Age because these
sı açısından önemliydi; çünkü bu metaller günümüz metals were significant to the technologies, econ-
dünyasındaki petrolün rolüne benzer şekilde o devrin omies, and politics, of that era, comparable to the
teknolojileri, ekonomileri ve politikaları açısından role of oil in today’s world. Bass’ discoveries on the
etkiliydi. Bass’in deniz tabanındaki keşifleri Ak-
deniz tarihini, klasik batı metinleri ve edebiyatının seabed proved that peoples from Cyprus or the Near
objektifinden görmeye alışık olan akademisyenlerin East participated actively in the trade of these com-
öngörmediği bir şekilde Kıbrıs’taki ya da Yakın Do- modities, a role not previously envisioned for them
ğu’daki insanların, söz konusu emtiaların ticaretine by scholars who were accustomed to view Mediter-
aktif biçimde katıldıklarını kanıtlamıştır. ranean history through the lenses of classical western
1980’li ve 90’lı yıllarda kazı alanını ziyaret eden texts and literature.
INA ekipleri, 1960 yazındaki öncü dönemde göz ardı INA teams visiting the site in the 1980s and 90s
edilen buluntular keşfetti. 1960’daki kazı alanından discovered objects overlooked during the pioneering
yaklaşık 100 m uzakta bulunan bir taş çıpa, batan summer of 1960. A stone anchor found about 100m
gemiden etrafa dağılan objelerin izlerinin (üzengi from the 1960 site marked the beginning of a trail of
saplı iki sürahi dahil) başlangıcını oluşturuyordu. objects (including two complete stirrup jars) spilled
Kazı alanının sınır işareti görevini gören büyük kaya from the sinking ship, and a sword and a large pithos
üzerinde bulunan ve iyice içine yerleşmiş durumda- fragment found on and nestled against the large boul-
ki bir kılıç ve büyük bir küp parçası, kazı alanında der that served as a landmark for the site indicated
hala buluntu olduğuna işaret ediyordu. İlk kazıdan 50 that there were still objects to be found at the site
yıl sonra 2010 yılında TINA, kazı alanında George itself. In 2010, fifty years after the first excavation,
Bass, Harun Özdaş (Dokuz Eylül Üniversitesi’nden TINA provided substantial financial support for a
öğrencilerinin birçoğunu dalışa katılmaları ve belge- second full season of excavations at the site, co-di-
lemeye yardımcı olmaları için getirmiştir) ve yazarın rected by Bass, Harun Özdaş (who brought many of
birlikte yönettikleri ikinci bir kazı sezonunun tamamı his students from Dokuz Eylül University to partici-
için önemli maddi destek sağlamıştır. pate in the diving and recording), and the author.
Profesör Nicolle Hirschfeld, Amerika Birleşik Devletleri, Teksas Eyaleti, San Antonio Trinity Üniversitesi, Eskiçağ Tarihi
Anabilim Dalı.
* Professor Nicolle Hirschfeld. Department of Classical Studies Trinity University San Antonio TX.
81