Page 86 - TINA Dergi Sayi 08

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Öncelikle antik geminin asıl kargosu olan
külçeler ve külçe parçalarının analizi üze-
rinde yoğunlaştık. Kıbrıslı arkeometalurji
uzmanı Vasiliki (Lina) Kassianidou’nun
öğrencisi Lente Van Brempt, 2013 yazında,
iki ay boyunca külçe parçalarının ön sınıf-
landırmalarını ve tanımlamalarını yaparak,
daha sonra bu çalışmasını doktora tezinde
bir bölüm olarak yayımladı. Doktora çalış-
malarını yeni tamamlamış Emre Kuruçayır-
lı ve Joseph (Seppi) Lehner’den oluşan bir
Amerikan-Türk ekibi, 2016 yazında bayrağı
devraldı ve arkeometalurjik araştırmamız
tam donanımlı bir duruma geldi. Emre, 2017
kışını ve ilkbaharını Gelidonya Burnu Batı-
ğı’ndan çıkan yaklaşık 1200 külçenin ve kül-
çe parçalarının tamamını kapsayan tanım-
layıcı bir veri tabanı oluşturmakla geçirdi.
Durum, şekil, boyut, ağırlık ve alet izlerini
kaydetmeye ek olarak; her eseri, XRF (x-ı-
şını flüoresans) kullanarak taramış ve kim-
yasal bileşimlerine ilişkin bir ön bilgi elde
etmiştir (Söz konusu iş bu makale yazılırken Asu Selen Özcan, Gelidonya Batığı’ndan
henüz tamamlanma aşamasındaydı). XRF çıkarılan bakır külçeleri temizliyor.
verileri daha kapsamlı nicel analiz için doğ- (Fotoğraf: T. E. Littlefield)
ru aday seçiminde kullanılacaktır. Gelidonya Asu Selen Özcan cleans copper ingots from the Gelidonya
Ekibi, bu araştırmayı finanse eden Brennan Shipwreck. (photo by T. E. Littlefield)
Vakfı’na teşekkür borçludur.
Yapılacak olan analizler Koç Üniversitesi
KUYTAM Laboratuvarı’nda gerçekleştirile-
cek olan ICP-MS (indüktif çift plazma kütle
spektrometresi) ve bakır (ve bronz) külçenin
kaynaklarının araştırılması için yapılacak
olan diğer kimyasal ve izotop analizlerini
içermektedir. Emre ve Seppi, metalin mikro
yapısını, dolayısıyla üretim sürecini incele-
mek için, KUYTAM Laboratuvarı’nda yapı-
lacak olan metalografik inceleme için çekir-
dekten sondajla örnek alıyorlar. Ağustos ayı
sonunda yapılması planlanan ilk analizler,
tüm külçe ve parça tipleri arasından seçilen
yetmiş yedi numuneye dayalı olacaktır. Bu-
radan elde edilen bulgular, büyük projenin
desteklenmesi konusunda yapılacak ödenek Seppi Lehner ve Emre Kuruçayırlı bakır külçeleri incelerken.
önerileri için temel oluşturmanın yanı sıra (Fotoğraf: T. E. Littlefield)
daha kapsamlı bir örnekleme programı ha- Seppi Lehner and Emre Kuruçayırlı examine copper ingots.
zırlamak için de kullanılacaktır. (photo by T. E. Littlefield)
84