Page 84 - TINA Dergi Sayi 08

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

George Bass ve süngerci Cumhur İlik, Şey-
tan Deresi Kazısı’ndan çıkarılmış
seramiği inceliyorlar, 1973. (© INA)
George Bass and sponge-diver Cumhur
İlik examine the ceramic artifact recovered
from the Şeytan Deresi excavations, 1973.
(© INA)

İzin, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin (Müdür gereklidir. Bu özen gerektiren ve zaman isteyen süreç
Yaşar Yıldız) katılımıyla Antalya Müzesi (Müdür sualtı arkeolojisinin en büyüleyici yanı olmamakla
Mustafa Demirel) tarafından alınmıştır. Gerçekleşti- birlikte, buluntuların anlamlı bir analizine ve dağıtı-
rilen 944 dalış sırasında (deniz tabanında 709 saat) mına geçilmeden önce yapılması elzem bir ilk adım-
dalgıçlar, çoğunluğu metal ve seramik buluntular dır. Çalışma hızımız yakın zamanda sadece bu işle
olmak üzere 350 “parti” (ayrı ayrı sınıflandırılan ka- uğraşacak bir konservatörün, Asu Selen Özcan’ın işe
lemler) çıkarmıştır. alınmasıyla hızlanmıştır. Güzel Sanatlar Bölümü me-
Yazar ve INA Bodrum Merkezi’ndeki meslektaşları zunu olan Selen, gönüllü olarak BRC’ye ilk geldiğin-
(özellikle Esra Altınanıt Biçer) o zamandan beri 7 yıl den bu yana geçen on ayda, sadece koruma teknikle-
boyunca Gelidonya Burnu’nda deniz tabanında elli rini değil, aynı zamanda fotografik dokümantasyonu
yılda (1960-2010) yapılmış olan çalışmalarda ortaya da öğrendi. Yetenekli ve yorulmak bilmeyen elleri sa-
çıkarılan buluntuların yerlerinin saptanması, kataloğa yesinde külçeler ve külçe parçalarının korunması ve
işlenmesi ve tümünün konservasyonuna yönelik bir fotoğrafla belgelenme işlemleri yarılanmış oldu. Şu
program başlatılması için çalışma yapmıştır. Bulun- anda bir yıl daha çalışmasını sağlamak için kaynak
tular Bodrum Sualtı Arkeolojisi Müzesi’ne ev sahip- arayışı içindeyiz; bu sayede bu görevi tamamlayabi-
liği yapan Haçlı Kalesi’ndeki birçok depo, mahzen ve leceğiz.
diğer kuytu mekanlara dağılmış durumda olduğun- Her ne kadar Bass 1967’de batık gemiyle ilgili
dan bunun beklenmeyecek şekilde zor bir iş olduğu mükemmel ve kapsamlı bir analiz yayımlanmış olsa
ortaya çıktı. Şaşırtıcı bir keşif de 1960 yılı kazıların- da, Son Tunç Çağı’nın tarihi koşullarıyla ilgili gün-
da deniz tabanından çıkarılan, ancak 1967 yılındaki cel bilgiler, deniz tabanı üzerindeki yeni keşifler ve
yayında sadece özet olarak yer alan yedi kasa dolusu son zamanlarda geliştirilen bilimsel analiz yöntem-
külçe parçasıydı. leri, Gelidonya Burnu Batığı’nın genel olarak yeni-
Bu parçaların tamamına ve 1960’ta çıkarılan bu- den değerlendirmesini gerekli kılmaktadır. Örneğin,
luntuların çoğuna, konservasyon uygulanması ge- 1960’lı yıllarda Bass, külçeleri biraz kompozisyon
rekmektedir. Birçoğu zamanın standartlarına uygun analizi eşliğinde ağırlıklı olarak şekilsel ve ikonogra-
olarak korunmuştur; ancak aradan geçen 60 yıl sonra fik açıdan ele almıştı. Kronoloji, tipoloji ve köken so-
artık daha iyi yöntemler uygulayabiliyoruz. Bu du- runlarına değinmişti. Yazdıklarının çoğu hala geçerli,
rum özellikle silahlar, aletler, külçeler, külçe parçala- ancak günümüzde menşeinin daha kesin tanımlarını
rı gibi metaller açısından geçerlidir. Her buluntunun yapmamıza, eski üretim teknolojileri, dağıtım ve geri
tuzdan arıtılması, mekanik temizliğinin yapılması ve dönüşüm lojistiği hakkında tamamen yeni sorular
analitik örnekler alındıktan sonra sağlamlaştırılması sormamıza olanak sağlayan teknikler bulunmaktadır.
82