Page 56 - TINA Dergi Sayi 7

TINA TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi Maritime Archaeology Periodical

Hellenistik Dönem’de Herakleia Pontike, özellikle İs-
kender’in generallerinden Lysimakhos’a, MÖ. 3. yüzyılın
ortalarında, Antigonos Gonatas ile mücadelesinde destek
olmak amacıyla yapmış olduğu oldukça görkemli ve bü-
yük bir gemiyle ünlüdür . Hellenistik Dönem, İskender’in
7
ölümü sonrası imparatorluğu bölüşen generallerinin (Dia-
dokhlar), kendi filoları için inşa ettirdikleri devasa gemiler
çağıdır .
8
Böylesine önemli bir liman, doğal olarak çağlar boyun-
ca önemini koruyacaktı. Ksenophon, “Kürekle ilerleyen
savaş kadırgasıyla Byzantion’dan Herakleia’ya ulaşmak
için bir gün gerekir. Byzantion ile Herakleia arasında dost
ya da Yunanlı hiçbir şehir yoktur; yalnız bir deniz kaza-
sı sonucunda ya da herhangi bir nedenle ellerine düşen
Yunanlılara çok kıyıcı davrandıkları söylenen Bithynia
Thrakları bulunur.” şeklinde bir ifade kullanır (Anabasis
VI, VI 3-6). Bu özelliğini, kendinden önce daha önemli
ve büyük bir liman bulunmadığı için, Ceneviz Dönemi’ne
kadar korumuştur . Nitekim, Ereğli’nin batısındaki Ak-
9
çakoca’nın da (Diapolis), önemli Ceneviz kalelerinden
birine sahip olması, bölgedeki Ceneviz varlığının gücünü
gösteren bir kanıt olarak kabul edilebilir.
2015 yılı çalışmalarında Ereğli antik mendireği üzerin-
de antik mimari elemanların bulunmuş olması nedeniyle,
günümüze ulaşmış kısmının daha geç dönemdeki bir yeni-
leme ya da genişleme olduğu düşünülmüştü. Hoepfner’in
çalışması bu noktada da aydınlatıcı bir rol üstlenir. Hoepf-
ner’e göre Herakleia, Trapezus’a (Trabzon) giden deniz
yolu üzerinde önemli bir limandır ve 13. yüzyıl sonuna
tarihli bir Katalan haritasında kentin adı Puntarachia (Pon-
taheracleia)’dır (Fig. 6) . Bu isim Herakleia’daki Ceneviz
10
Fig. 4: Ölücek Mevkii’nde bulunan taş çapa(?). varlığını da gösterir. Bu da bize, mendirek üzerindeki an-
Fig. 4: Stone anchor found at Ölücek Mevkii (?). tik mimari parçaların durumunu daha iyi açıklar.

7 Leontophoros isimli bu gemi, antik kaynakların tanımlamalarına göre
8’li adı verilen türde bir teknedir. 110 m. uzunluk ve 10 m. genişliğe
sahip bu geminin her iki yanında suya indirilmiş 100 sıra küreğin ba-
şında bu kürekleri kullanan 8 sıra kürekçi oturmaktadır. Bu da gemide
yalnızca 1600 kürekçi olduğu anlamına gelir. Bunun yanında güvertede
ise 1200 asker ve 2 dümenci yer alır. Bkz. BASCH 1995, 59.
8 CASSON 2002, 83-103.
9 HOEPFNER 1966; BRATIANU 1929.
10 HOEPFNER 1966, 5; “Byzance se maintient encore sur le littoral,
jusqu’à l’embouchure du Sangarios; le centre de ses possessions, après
la perte de la Paphlagonie, est à Héraclée du Pont (Bender Eregli), sue
les Grecs appellent Pontoherakleia et les ltaliens Puntarachia.” bkz.
BRATIANU 1929, 114.

54 55