Page 88 - TINA Dergi Sayi 10

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

Kıbrıs örneği aynı zamanda neredeyse hiç arkeolo- ların yavaş yavaş terkedilmesiyle zaten varsayılması
jik bulguya rastlanmayan önemli bir konuda da çok gerekiyordu. Daha da özel olarak, yüzlerce yıl hayvan
ilginç bilgiler sunar: Neolitik insanların ve belki de güttükten sonra bile bariz bir morfolojik evcilleşme
bunların avcı-toplayıcı öncüllerinin denizcilikte ulaş- olmaması, ada toplulukları arasındaki güçlü ve birbirine
tığı teknik uzmanlaşmanın seviyesi. Anakara çiftçile- bağlı bir demografik temelin olmamasından kaynakla-
rinin beş havyan türü dahil tüm yaşam biçiminin ada- nan düşük toplumsal ve ekonomik ilişkiler konusunda
ya taşındığı göz önünde bulundurulduğunda bu teknik dolaylı fikir verebilir. Ancak bu sosyoekonomik konular
bilgiden artık kuşkuya düşülmesi imkansız hale gelir. oldukça karmaşıktır ve sadece kısmi bir açıklama geti-
Kültürel bağlar ve obsidiyen de aynı şekilde denizin rilebilir. Buna karşın, Kıbrıs’taki bu tuhaf durum ileride
geçilmesinin bir defaya mahsus tesadüf olmadığını, etnolojik, ekonomik ve sosyolojik yaklaşımları biraraya
tersine oldukça yaygın bir faaliyet olduğunu ve sonuç- getiren disiplinlerarası araştırmalara çok verimli bir
ta çiftçiliğin tüm Akdeniz’in kıyılarına yayılmasına zemin hazırlamaktadır.
112
neden olduğunu ortaya koyar . teŞeKKÜrLer
Son olarak, adanın fiziksel yönden izolasyonunun Bu makalenin daha önceki versiyonları üzerinde yo-
anakarayla paralelliğini bir şekilde engellemesi ola- rum yapmaya zaman ayıran merhum Edgar peltenburg
ğandır. Çanak Çömleksiz Kıbrıs Neolitik Dönemi’nin ve merhum Jean-Daniel Forest’ın anılarını onurlan-
ardından gelen Hirokitya döneminin maddi kültürü ya- dırmak istiyorum. Simon Davis ve Jean Guilaine ile
vaş yavaş Levant’tan kopan içeriye dönük bir gelişme yaptığım görüşmeler bazı pratik konularda bana yar-
olduğunu gösterir. İzolasyonun etkisinin aslında Çanak dımcı oldu. David Reese bana sık sık Kıbrıs Neolitik
Çömleksiz Kıbrıs Neolitik Dönemi sırasında hayvan dönemiyle ilgili çok sayıda belge verdi, katkılarına çok
yetiştiriciliğindeki tuhaf gelişme ve büyükbaş hayvan- teşekkür ediyorum.

Nonetheless, what this situation implies is that, material culture of the Khirokitian period that fol-
quite in contrast with the relative local archaeological lowed the Cypro-PPN shows an inward looking devel-
vacuum, farming must have been a particularly thriv- opment, gradually cut off from the Levant. The effect
ing mode of production in northwest and central Le- of the isolation could, in fact, already be supposed
vant, and this from the earliest Neolithic onward. during the Cypro-PPNB sequence by the peculiar de-
The extent of this discovery permitted, in a previous velopment of herding and the gradual abandonment of
investigation , the insertion of this area within the the cattle. Most particularly, the lack of clear morpho-
111
formative zone of the mixed-farming system of the logical domestication, even after several millennia of
Fertile Crescent. Such a conclusion is, for the most herding, may give indirect insight into the low level
part, the indirect consequence of the remarkable Cy- of social and economic interrelations among insular
priot archaeological evidence. communities, stemming from the lack of a strong and
The Cypriot case also offers very interesting infor- interconnected demographic base. These socio-eco-
mation on a crucial matter for which there is, likewise, nomic matters are however quite complex, and only a
nearly no direct archaeological evidence: the level of partial explanation could presently be advanced. This
technical understanding of seafaring achieved by Neo- peculiar Cypriot situation makes up, however, very
lithic people, and probably by their hunter-gatherer fertile ground for future interdisciplinary investiga-
predecessors. In view of the fact that the entire way tions mixing ethnological, economic, and sociological
of life of the mainland farmers, including five animal approaches.
species, was transported to the island, this technical ACKnOwLeDGement
knowledge cannot be doubted anymore. Cultural ties I would like to honour the memories of the late Edgar
and obsidian likewise suggest that sea-crossing was peltenburg and the late Jean-Daniel Forest, who took
not at all a matter of a one-time chance but a rather the time to comment on earlier versions of this article.
common activity, which subsequently led to the dis- Discussions with Simon Davis and Jean Guilaine also
persal of farming on the shores of the entire Mediter- helped me with some practical points. David Reese
ranean Sea . has frequently provided me with numerous documents
112
Finally, the parallel with the mainland had to be on the Cypriot Neolithic, his contribution is highly
hindered by the physical isolation of the island. The appreciated.

112 GUILAINE 2006. 111 BODET 2017: 68-70.
112 GUILAINE 2006.

86