Page 89 - TINA Dergi Sayi 11

TINA

Maritime Archaeology Periodical

JEOFİZİK ARAŞTIRMALARI bir teras duvarı olabileceği ve batısındaki yapıların
Patara liman koyu ve kıyılarında jeofizik çalışma- yer aldığı alanı koruduğu/oluşturduğu düşünülebilir.
ları 2012 yılında iki farklı ekip tarafından gerçekleş- Böylesi bir durumda liman kıyı yapılaşmasının bir
tirilmiştir (Fig. 13) . Daha çok bir ön çalışma nite- parçasıdır.
29
liği taşıyan bu araştırmalar çeşitli nedenlerle devam Patara liman koyunun, toplamda birkaç kilometre-
ettirilememiştir. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesinden yi bulan kıyı bandında, uygun olan sazlık alanlarda
Harun Özdaş ve Nilhan Kızıldağ’ın bataklıktaki iki ve gölcüklerde uygulanacak çeşitli jeofizik prospek-
gölcükte yanal sonar ve sismik yöntemlerle yaptık- siyonları hem bu alanlardaki mimari kalıntılar hem
ları prospeksiyonlar Patara limanlarının barındırdığı de Antik Dönem kıyı çizgisi hakkında verilere ulaş-
potansiyel hakkında çok önemli ipuçları ortaya ko- mamızı sağlayabilecektir. Ortaya çıkan sonuçların
yabilmiştir. Anılan iki gölcükte birçoğu noktasal bir analizi kimi arkeolojik araştırma yöntemlerinin (kazı
hayli anomali tespit edilebilmiştir. Bunların ne ola- ve sondaj gibi) tespit ve planlaması bakımından da
bileceği hakkındaki yorumlar doğal olarak yeterince önemli olacak ve diğer araştırma yöntemleriyle (jeo-
doyurucu olamamıştır. Zira bu çalışmaların hem de- arkeoloji) ortaklaşa bir şekilde yürütülecektir.
vam ettirilmesi hem de diğer jeofizik yöntemleriyle KISACA
zenginleştirilmesi gerekmektedir. Bataklık alanlarda Yukarıda kısaca bahsedilenler dışında daha birçok
arkeolojik araştırma amaçlı jeofizik prospeksiyonları yöntem, çevresiyle beraber geniş bir alana yayılmış
bir süredir uygulanagelmekte ve henüz daha birçok olan Patara liman koyunun araştırılmasında kullanı-
anlamda geliştirmeye açık durumdadır. Bu perspek- labilecektir. Bunlar arasında örneğin LIDAR (Laser
tiften Patara liman koyu oldukça zengin bir laboratu- Imaging Detection and Ranging) ya da Hypers-
var konumundadır. pectral Imaging (Bitki Örtüsü Renk Analizi) gibi,
Antik liman araştırmalarında jeofiziğin diğer bir son zamanlarda arkeolojik çalışmalarda sıklıkla ve
uygulama alanı şüphesiz kıyı kesimleridir. 2012 başarıyla kullanılmaya başlayan uzaktan algılama
yazında, Mainz Johannes Gutenberg Üniversitesin- uygulamaları sayılabilir. Bütün bu yöntemler ancak
den Pascal Brengel ve Frederik Berger, Patara liman arkeoloji biliminin geleneksel çalışmalarıyla birleş-
koyunun kuzeydoğu kıyısında, Akdam mevkiinde tirildiğinde geçmişin maddi tarihi daha mikro bir
yer radarıyla (GPR) bir prospeksiyon gerçekleştir- ölçekte ve diachron bir biçimde tanımlanabilir hale
miştir . Burada, yukarıda andığımız 1994 kazıla- gelebilecektir. İnsana ait her türlü kalıntıyı yüzeysel
30
rında ortaya çıkan duvar kalıntılarının yaklaşık 30 (survey) ya da dikey (kazı) bir biçimde kayıt altına
metre doğusunda, bunlara paralel uzanan bir ano- alarak bunlar arasındaki zamansal ve mekânsal iliş-
mali tespit edilmiştir. Kalınlığı ve kesintisiz devam kileri tarif etmek, buradan yola çıkarak da anlamsal
eden uzunluğu göz önüne alındığında bu anomalinin ilişkilere ışık tutmaya çalışmak mümkün olacaktır.

29 ÖZDAŞ – KIZILDAĞ 2014; BRENGEL – BERGER 2014.
30 BRENGEL – BERGER 2014.

87