Page 19 - TINA Dergi Sayi 11
P. 19
TINA
Maritime Archaeology Periodical
Buna göre höyüğün bulunduğu Büyükdere vadisinin Similarly, organic and inorganic matter in the sediment
bu bölümünde, Pre-Holosen’de derin bir yarıntının ol- reflect well which part of the deposition had what kind
duğu, Holosen transgresyonu ile Orta Holosen’e kadar of characteristics over time, and particularly macro-and
hızla yükselen denizin bu yarıntıya sokularak ince uzun micro-fossils, if identifiable, describe sedimentary envi-
bir koy oluşturduğu ve höyüğün bu koya doğru uzanan ronments very well. Paleontologically micro-fossils such
küçük bir ana kaya sırtı üzerinde yerleştiği belirlenmiş- as benthic foraminifera and ostracods, which are dead and
tir. Höyüğün kuzey ve batısına kadar sokulan deniz, not transported from their habitat are very important. Sim-
güneye vadinin daha iç kısmına doğru uzanmıştır (Fig.
5-6). Deniz muhtemelen bugünkü havaalanı küçük pis- ilarly, fragments and particles of human used materials
tinin güney ucuna kadar ulaşmıştır. Deniz seviyesi yük- in the sediment are also important in geoarchaeological
selmesinin günümüzden 6000 yıl önce sona ermesiyle, assessments. It gives opportunity to make interpretations
Büyükdere koyunun akarsuların taşıdığı sedimanlarla on where people lived in the vicinity, when they first set-
dolma süreci hızlanmıştır. Vadi içindeki deniz Orta Ho- tled and the changes that have taken place over time. The
losen’den itibaren Büyükdere ve diğer küçük akarsula- sediment samples and others that have been analyzed are
rın taşıdığı sedimanlarla hızla doldurulmuş, kıyı çizgisi stored in the storage of the laboratories (Fig. 3).
güneyden kuzeye doğru ilerlemiştir. Denizel birimin en Thus, we contribute to many national and internation-
üstteki delta-kıyı sedimanlarını akarsu taşkın sediman- al projects of alluvial geomorphology and paleogeogra-
ları kaplamıştır. Gelişme bugünkü kıyı çizgisine kadar phy-geoarchaeology, and work in different fields. In the
devam etmiştir. Önceleri koya doğru uzanan küçük bir present article, we provide some examples of the activi-
yarımada üzerinde bulunan Yenibademli Höyüğü, gü- ties on the Aegean and Mediterranean shorelines of Tur-
nümüzde taşkın ovası üzerinde nispi yüksekliği 10 met-
re civarında olan küçük bir tepecik halinde kalmıştır key that have contributed to several archeological studies
8
(Fig. 5-6). (Fig. 4).
2- MADRA ÇAYI DELTASI, YENİYELDEĞİRMENİ HÖYÜĞÜ 1- YENİBADEMLİ MOUND, GÖKÇEADA BÜYÜKDERE VALLEY
Altınova, Madra Çayı’nın taşıdığı alüvyonların Ed- Gökçeada (Imbros), the largest island in Turkey with
2
remit ve Çandarlı depresyonları arasında KB-GD a surface area of 285 km lies on the northeastern part
doğrultusunda uzanan bir çukurluğun doğu kenarını of the Aegean Sea to the northwest of the Dardanelles
doldurması ile oluşmuş bir deltadır (Fig. 4). Holosen Strait. Located on the Anatolian-Gallipoli shelf, it is 20
9
transgresyonu ve bunu izleyen alüvyal boğulma süreç- km far from the Gallipoli Peninsula (Fig. 4). Büyükdere
leri, Altınova’da önemli değişmelere yol açmış ve kıyı is the biggest stream of Gökçeada whose larger axis lies
çizgisi yeniden şekillenmiştir. Bu değişmelerin ortaya in southwest-northeast direction, and the earliest settle-
konulması amacıyla ovada 32 adet sondaj yapılmıştır. ment area of the Büyükdere floodplain is the Yenibademli
Sondaj örneklerinin analizleri ve C14 tarihlemeleriyle mound as described by an Early Bronze Age (5000 years
delta-kıyı ovasının paleocoğrafyası ve jeoarkeolojisi ago from present) culture (Fig. 5). The settlement, which
6
değerlendirilmiştir (Fig. 7). is approximately 1.5 km away from the sea, rests around
10
Araştırma sonucunda, Altınova’nın Holosen’deki 18 m above sea level. The archaeological excavations that
alüvyal gelişiminde üç ana dönem belirlenmiştir. Bun- were initiated in the mound in 1996 are ongoing and yield-
lar; Erken Holosen transgresyon dönemi, Orta Holosen ing finds from the 3rd and 2nd millennia BC . It appears
7
denizel sedimantasyon dönemi, Geç Holosen delta-taş- that the natural habitat of the Yenibademli Mound has sig-
kın ovası gelişimidir. Bunun yanında mikrofosillere nificantly changed from the Early Bronze Age to modern
dayanarak yapılan analizlerin yardımıyla denizel sedi- day. The archaeological evaluations at the Yenibademli
manlar; erken transgresyon dönemi, orta denizel dönem Mound becomes more significant when these environ-
ve geç denizel-azmak dönemi olarak üçe ayrılmıştır. mental changes are identified.
Ayrıca, bu dönemlerle ilişkili olarak günümüzden It is carried out a total of 44 core drillings, the deep-
7000, 6000, 5000 ve 3000 yıl öncesine ait dört eski kıyı est being 35 m, during alluvial geomorphological studies
çizgisi belirlenmiştir. Bu değişmelerin etkisiyle deltada- at the Yenibademli Mound its environs (Fig. 5). Evalua-
ki ilk yerleşimin, Günümüzden Önce 5000 yılına ait kı- tions were made on their reflection of the environment,
yıda bulunan Yeniyeldeğirmeni höyükte (Erken Bronz) i.e. depositions as a result of analysis of these drillings.
başladığı anlaşılmıştır. Deltadaki ilk yerleşim olan bu These evaluations were combined with the general geo-
höyüğün Erken Bronz Dönemi’nde kıyıda bulunduğu morphological knowledge about the Aegean coastal lines
ve bu kıyının kuzeyinde eski bir lagünün ve kıyı okunun in order to reveal paleogeographical characteristics of the
var olduğu belirlenmiştir (Fig. 7). Yenibademli Mound (Fig. 5-6).
11
8 ÖNER 2000a, 2000b, 2001a; ÖNER vd. 2013a, 2019a, ÖNER − 6
HÜRYILMAZ 1998, 2000, 2001, 2002a, 2002b; HÜRYILMAZ −
VARDAR 2017, 2018; KAPSIZ 2004 SEVİNÇ 1999
9 VARDAR 2010 7 HÜRYILMAZ 2004, 2006a, 2006b, 2006c, 2011, 2013, 2014, 2018
10 KAYAN 2003; KAYAN − VARDAR 2007a, 2007b; VARDAR −
ÖNER 2017a
11 VARDAR 1999 17