Page 99 - TINA Dergi Sayi 10

TINA NOTE

Maritime Archaeology Periodical

* Harun Özdaş

Dokuz Eylül Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Tekno- ikinci batıkta da çok miktarda top ve 2 adet çapa oldu-
lojisi Enstitüsü bünyesinde, Başkanlığımızda yürütülen ğu görülmüştür.
“Türkiye Batık Envanteri projesi” sualtı araştırmala- Batık alanındaki en dikkat çekici buluntu ise 130 cm
rının 2018 yılı 3. etabında, İzmir’in Mordoğan ilçesi x 100 cm ölçülerinde yaklaşık 300 kg ağırlığında çan
1
kıyılarında Osmanlı denizcilik tarihinin en büyük za- formlu büyük bir kazandır. Daha önce benzerine rast-
ferlerinden bir tanesine ilişkin önemli batıkların bilgi- lamadığımız eser çıkarılarak Çeşme Müzesi’ne teslim
lerine ulaşılmıştır. edilmiştir.
Araştırmacı Selçuk Kolay tarafından sonar ile tespit İyi korunmuş halde olan her iki kalıntının da savaş
edilen ve yeri gösterilen iki batık, yaklaşık 65 m de- gemilerine ait olduğu görülmüştür. İlk tespitlerimiz ve
rinlikte yer almaktadır. Enstitümüze bağlı K. piri Reis yazılı literatür araştırmalarımız sonucunda söz konusu
araştırma gemisinin kullanıldığı çalışmamızda, ilk ola- batıkların 1695 tarihinde gerçekleşen “Koyun Adaları
rak Klein 3000H yandan taramalı sonar ile kalıntıların Savaşı”nda, Mezamorta Hüseyin paşa’nın komuta et-
konumu ve dağılımı hassas olarak görüntülenmiştir. tiği Osmanlı filosu tarafından batırılan Venedik bayrak
Daha sonra batığın hali hazır durumunu gözlemlemek gemisi Stella Maris ve ona yardıma gelen Leon Coro-
ve konumunu doğrulamak için uzaktan kumandalı su- nato gemisi olduğu anlaşılmaktadır.
altı görüntüleme robotu (ROV) kullanılmıştır. Sonar Bu çalışma ile, Ülkemiz karasularında ilk defa bu
verilerine göre, aralarında 70 m bulunan iki batığa ait derinlikte bilimsel arkeolojik bir araştırma gerçekleş-
kalıntılar yaklaşık 40 m boyunda ve 15 m genişliğin- tirilmiştir. Bilim insanları, eğitmen derin su dalgıçları,
dedir. belgeselciler ve araştırmacılardan oluşan bir ekiple yü-
Detaylı araştırma için uzman bir ekiple birlikte karı- rütülen çalışma sayesinde, Osmanlı Türk tarihi içinde
şım gazlar kullanılarak batıklara dalışlar gerçekleştiril- büyük bir zaferle sonuçlanan deniz savaşlarından bir
miştir. Düz kumluk zemin üzerinde bulunan ilk batık tanesine ait veriler gün yüzüne çıkarılmıştır. Gemilere
alanında, çok sayıda bronz top, gülle, demir çapalar, ait kalıntıların iyi durumuna bağlı olarak önümüzdeki
mutfak kapları ve çan formunda bakır bir ocak (?) tespit yıllarda daha ayrıntılı bir inceleme ve kazı çalışması
edilmiştir. Bronz topların boyu 3 m’dir. Benzer şekilde, planlanmaktadır.

Fig. 2: Venedik savaş gemisinde
bulunan bronz top.
Fig. 2: A bronze cannon found
in the Venetian warship.

1 Çalışmalar T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve T.C. Kalkınma Bakanlığı’nın desteği ile yürütülmüştür. Tüm araştırma ekibi-
ne desteklerinden ötürü teşekkür ederiz.
*Doç. Dr. Harun ÖZDAŞ, Orcid ID: 0000-0002-6695-2130. Dokuz Eylül Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Ege Bölge-
si Araştırmaları Merkezi (EBAMER) Müdür Yardımcısı.
*Assoc. Prof. Dr. Harun ÖZDAŞ. Orcid ID: 0000-0002-6695-2130.Vice Director of the Aegean Research Center (EBAMER) and Institute
of Marine Sciences and Technology (IMSt), Dokuz Eylül University/ İzmir.
97