Page 94 - TINA Dergi Sayi 10

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

*Hakan Öniz

1999 yılından beri Antalya kıyılarında Kültür ve Tu- We have been conducting underwater archaeologi-
rizm Bakanlığı izinleriyle arkeolojik sualtı araştırmaları cal surveys on the Antalya shorelines since 1999 with a
yürütülmektedir. Bu çalışmalarda günümüze kadar çok permission from the Ministry of Culture and Tourism.
sayıda batık gemi, batık yerleşim, antik liman tesisleri These surveys have documented numerous shipwrecks,
ve başka arkeolojik kalıntılar belgelenmiş ve milli en- submerged settlements, ancient port facilities and other
vanterimize kaydedilmiştir. 2018 yılında bu çalışmalara archaeological remains, which all have been recorded
Adana, Mersin ve Antalya kıyılarını kapsayan bir alan- into the national registry. In 2018, we continued our sur-
da devam edilmiş, farklı dönemlere tarihlenen toplam vey in an area covering the shorelines of Adana, Mersin
42 batık tespit edilmiştir. Bu 42 antik batık içinde en and Antalya, and yielding a total of 42 shipwrecks from
önemli keşif Likya Antik Coğrafyası sınırlarında, An- different periods. Among these 42 ancient shipwrecks,
talya’nın batısında ortaya çıkartılmıştır. Akıntıları ve the most important one was discovered to the west of
fırtınalarıyla zaman zaman sertleşen ve gemiciler için Antalya within the ancient geographical borders of Ly-
tuzaklarla dolu bir coğrafyanın içindeki bu kıyılar dün- cia. Under weather conditions, which turn bad from
yanın en eski batıkları olarak bilinen Gelidonya ve Ulu- time to time with currents and storms, those shores ly-
burun batıklarına ev sahipliği yapmıştır. Bu yazıyla yine ing in a geography full of traps are host to the Gelidonya
bu coğrafyada dünyanın en eski batıklarından birinin, and Uluburun shipwrecks, the earliest shipwrecks of the
muhtemelen adı geçen iki batıktan daha eski bir döneme world known so far. We are very pleased to share this
tarihlenebilecek bakır külçe yüklü bir batığın belgelen- information with you that we were able to document a
diğini paylaşmanın mutluluğunu yaşıyoruz. shipwreck with a cargo of copper ingots, which is likely
Belki Kıbrıs’tan belki daha Doğu’da bir başka yerden to be dated far earlier than those two other shipwrecks
bakır yükünü yüklemiş geminin kaptanı belki Girit’e, within the same geography.
It is most likely that the captain of the boat with a
belki Batı Anadolu kıyılarına veya belki de Yunanistan’a cargo of copper probably from Cyprus or some other
gitmek istemiş; ancak sonraki yüzyıllarda Gelidonya ve place in the East was sailing perhaps to Crete, or per-
Uluburun batıklarıyla aynı kaderi paylaşmaktan kaça- haps to the West Anatolian coasts or to Greece, but the
mamıştır. Gemi muhtemelen bir fırtınadan kaçarak bir ship could not escape from suffering the same fate as
koya sığınmak isterken akıntıların da etkisiyle manevra- the Gelidonya and Uluburun wrecks that sank in these
sını tamamlayamamış ve kıyıdaki kayalıklara çarparak waters in following centuries. The ship probably sought
batmıştır. 20 metreden 90 metre derinliğe inen eğimli shelter from a storm in a cove, but couldn’t finish its
bir alanın 40-45 metrelerine batmış gemi 7 m. eninde 14 maneuver due to the effect of currents, and hit the rocks
m. boyunda bir alana yayılmış gözükmektedir. on the shore and sank. Lying at a depth of 40 to 45
Batığın ana yükü en az 73 adet yastık tipi külçe (bakır meters in a sloping area from 20 meters to 90 meters,
?) ve en az 4 adet pide tipi külçe’den (bakır ya da ka- the wreck appears to have spread onto a 7 m wide and
lay?) oluşmaktadır (Fig. 1-3). Yastık tipi külçeler Buch- 14 m long area.
holz/Bass Tip 1 külçeleriyle uyumludur ve MÖ 16-15. The main cargo of the shipwrecks consists of at least
yüzyıllara tarihlenmektedir. Batığa ait kargonun bir bö- 73 pieces of pillow-shaped ingots (copper?) and at least
lümü kum altında devam etmekte, muhtemelen çapası 4 pieces of bun-shaped ingots (copper or tin?) (Fig.
da dâhil olmak üzere kalan bölümü de doğal kamuflaj 1-3). The pillow-shaped ingots are similar to Buchholz/
altında bulunmaktadır. Batığın in-situ pozisyonuna za- Bass Type 1 ingots, and dated to the 16th to 15th centu-
rar vermemek için kazısı başlayana kadar örnek alınma- ries BC. A part of the cargo of the shipwreck continues
mış, kum altında devam ettiği görülen farklı buluntulara under the sand, with its remaning part, including the an-
ve ana kargoyu oluşturan bölüme dokunulmamıştır. chor, concealing under natural camouflage.

*Doç. Dr. Hakan Öniz. Orcid ID: 0000-0002-5682-7117. Akdeniz/Selçuk Üniversitesi Kemer Sualtı Araştırmaları
Merkezi - Antalya.
*Assoc. Prof. Dr. Hakan Öniz. Orcid ID: 0000-0002-5682-7117. Akdeniz/Selcuk University Kemer Underwater
Research Center - Antalya.
92