Page 145 - TINA Dergi Sayi 10

TINA NOTE

Maritime Archaeology Periodical

2018 YILI KUZEY DOĞU MARMARA SUALTI ARAŞTIRMALARI:

HEYBELİADA, SEDEFADASI VE BÜYÜKADA
THE UNDERWATER SURVEY OF THE NORTHEASTERN MARMARA –
THE 2018 CAMPAIGN: HEYBELİADA, SEDEF AND BÜYÜKADA ISLANDS

* Ahmet Bilir ** Coşkun Bilgi

Kuzey Doğu Marmara Sualtı Araştırmaları 2016 yı- miş olup araştırma iznimiz sualtı için geçerli olması ne-
1
lından bu yana İstanbul’un Anadolu Yakası kıyılarında deniyle tekne ile bölgeye ulaşım sağlanmış ve kıyı hattı
ve prens Adaları’nı çevreleyen sularda gerçekleştiril- taranmıştır.
2
mektedir (Fig. 1). 2016 ve 2017 yıllarında Vordonisi SeDeFADASI
Adası üzerinde gerçekleştirilen araştırmalara bu yıl Bü- Sedefadası’nı çevreleyen sular, 2863 sayılı Kültür ve
yükada, Sedef Adası ve Heybeliada’da devam edilmiş- Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunun 35 inci maddesine
tir. Bu araştırma kapsamında 03-17 Eylül 2018 tarihleri göre hali hazırda sualtında korunması gerekli kültür ve
arasında 15 günlük bir çalışma yapılmıştır. Bu zaman tabiat varlıkları bulunduğu gerekçesiyle bilimsel amaçlı
zarfında Heybeliada’da Çamlimanı Koyu (Fig.2), Sedef dalışlar dışında dalışa yasaklıdır. Öncelikle adanın etra-
3
Adası ve Büyükada’nın doğusundaki Aya Nikola ve Na- fı kıyıdan tekne ile dolaşılarak kıyıdaki olası kalıntılar
kibey plajları’nda çalışmalar gerçekleştirilmiştir (Fig. 3). tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunun neticesinde adanın
bÜYÜKADA kuzeybatısında karada tarihi bir yapı kalıntısının bulun-
Bilindiği üzere Aziz Nikolaos denizcilerin azizidir. duğu mevkide aynı zamanda modern çekek yerlerinin de
Büyükada’daki Aya Nikola plajında denizciler arasında bulunduğu gözlenmiştir.
heyelan sonucu sulara gömüldüğü rivayet edilen bir ma- Adanın bu bölgesinde aynı zamanda teknelerin yoğun-
nastır kalıntısına dair izler aranmış ancak yapılan çalış- lukla demir attığı gözlenmiş olup Antik Çağ’da da ben-
malarda bu yönde herhangi bir veri elde edilememiştir. zer kullanımı olup olmadığını araştırmak için bu noktada
Nakibey plajı’nda gerçekleştirilen diğer Büyükada su- dalışlar gerçekleştirilmiştir. Yaklaşık 18 metre derinliğe
altı araştırmaları sırasında antik bir mendireğin varlığın- sahip bölgede yapılan dalışlar esnasında, beyaz zemin
dan söz edilmesine karşın, plaj için kıyıya çok fazla kum üzerine mavi renkli bitkisel süslemelerin işlendiği çini-
dökülmesi sebebiyle herhangi bir kültür varlığına rast- li bir süt kâsesi tespit edilmiştir (Fig. 4). Bunun dışında
lanılamamıştır. Bunun dışında plajın karada kalan bölü- adanın güneyinde gerçekleştirilen başka bir dalışta ise 21
münde kemerli bir yapının varlığı gözden kaçmamıştır. metre derinlikte 18. yüzyıla ait bir metal çapa tespit edil-
Araştırma yapmak için hali hazırda özel bir işletmenin miştir (Fig. 5). Aynı dalışta 17 metrede ise bir amphora
bulunduğu Nakibey plajına karadan girmemiz engellen- parçasına rastlanmıştır.

1 Araştırma süresi boyunca, Büyükada’daki sosyal tesislerinden faydalanmamıza müsaade eden Kartal Belediye Başkanı Op. Dr. Altı-
nok ÖZ ve Kartal Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Sayın Adem UÇAR’a teşekkürlerimizi sunarız. Tekne ve ekipman giderleri
ise Adalar Vakfı Başkanı Sayın Halim BULUTOĞLU tarafından karşılanmıştır. Kendisine sadece araştırmamıza sağladığı katkı için
değil Adalar’ın kültür mirasının korunması konusundaki duyarlılığı için de ne kadar teşekkür etsek azdır. Bakanlık Temsilcimiz olarak
araştırmamıza katılan Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nden Arkeolog Turhanalp Gültekin YANBEYİ’ye ise özverili çabaların-
dan dolayı ayrıca teşekkür etmek isteriz. Ekip üyelerimiz Emre ERTAN, Ayşenur ÖKSÜZ, Cihan TARHAN, Volkan NARCI ve Serço
EKŞİYAN’a da müteşekkiriz.
2 Prens Adaları; Büyükada (Πρίγκηπος/Prinkipos), Heybeliada (Χάλκη/Khalkitis), Burgazadası (Αντιγόνη/Antigoni), Kınalıada (Πρώτη/
Proti), Sedefadası (Τερέβινθος/Terebinthos, modern Yunanca: Αντιρόβυθος/Antirovithos), Yassıada (Πλάτη/Plati), Kaşıkadası (Πίτα/
Pita), Sivriada (Οξειά/Ohia) ve Tavşanadası’ndan (Νέανδρος/Neandros) oluşmaktadır. Bunun dışında günümüzde sulara gömülmüş
olan Vordonisi Adası da bu listeye dahil edilmelidir. Vordonisi ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz. Bilir et al. 2017, 132-150.
3 1981 yılında bir grup dalgıcın burada yapmış olduğu dalışlar neticesinde karşılaştıkları amphoralardan birkaç tanesini su üstüne
çıkarmaları sonucu yukarıda belirtilen kanuna göre bölgeye dalış yasağı getirilmiştir.
*Dr. Öğr. Üyesi Ahmet BİLİR, Orcid ID: 0000-0001-7493-383X. Düzce Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölü-
mü, Konuralp – Düzce. ahmetbilir@duzce.edu.tr
*Ahmet BİLİR, Lecturer, Orcid ID: 0000-0001-7493-383X. Department of Archaeology, Faculty of Arts and Sciences, Düzce
University, Konuralp – Düzce. ahmetbilir@duzce.edu.tr
** MA Coşkun BİLGİ, Gazi Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Ankara. coskunbilgi@hotmail.com
** Coşkun BİLGİ, MA, Archaeology Department, Faculty of Letters, Gazi University, Ankara. coskunbilgi@hotmail.com 143