AE2 GELECEĞİNİ ARIYOR, 17 MAYIS 2004
25 Nisan 1915 günü, Avustralya denizaltı gemisi AE2, Çanakkale Boğazı'ndangeçti ve Marmara Denizi'ne girdi. 5 gün boyunca Marmara'da avlandı ve 30
Nisan günü Sultanhisar gemisi tarafından batırıldı. Gemi mürettebatının tümü sağ kurtarıldı ve 1918'de savaş bitene kadar Türklerin elinde savaş esiri olarak
tutuldular. Selçuk Kolay'ın liderliğinde bir ekip, üç yıllık bir araştırmanın sonunda Haziran 1998'de AE2'nin enkazını buldu. Ekim 1998'de, Dr. Mark
Spencer'in liderliğinde Avustralyalı bir grup da, geminin kimliğini doğrulamak amacıyla, Kolay'ın ekibine katıldı. Dr. Michael White QC, AE2'nin gösterdiği
kahramanlıklarla ilgili tarih kitaplarından birinin yazarıdır. AE2, hem Türkler hem de Avustralyalılar için çok büyük tarihsel ve duygusal öneme sahiptir.
Çanakkale Boğazı'nı geçip, Marmara'ya ilk ulaşan düşman denizaltısı AE2'dir ve kimi tarihçilere göre bu başarı neticesinde Müttefikler Gelibolu'dan çekilme
yerine, savaşa devam kararı almışlar ve her iki tarafında kayıpları uzayan kara harekatı sonucunda yarım milyona ulaşmıştır.
AE2 enkazının bulunmasından bu yana, batığın geleceğine yönelik planlar çok ağır şekillenmektedir. Tarihçiler, denizaltıcılar,
dalgıçlar, kurtarma şirketleri, deniz arkeologları ve müzeciler gibi uzmanların ve benzeri uzman kişilerin, her iki ülkenin hükümetinin desteğine ve katkısına ihtiyaç duyulmaktadır.
Bu sebeple AE2'nin geleceğini planlamak ve tartışmak amacıyla bir toplantı yapılması fikri oluşmuş ve Yönetim Kurulumuzun aldığı kararla Yönetim Kurulu Üyemiz Selçuk Kolay ve Dr. Michael White QC önderliğinde Vakfımız ev sahipiğinde bir toplantı yapılmıştır. 17 Mayıs Pazartesi günü yapılan toplantının amacı, AE2'nin geleceği konusunda bir uzlaşmaya varmaktır.
Sayın Mustafa Süzer'in cömert ilgisiyle Ritz Carlton otelde yapılan toplantıya Vakıf üyelerimiz ile bu konuda bilgili olan kişiler ve ilgili kişi ve kuruluşlar davet edilmiştir. ....
kişinin katıldığı toplantıyı Yönetim Kurulu üyemiz ve araştırmacı, belgeselci Savaş Karakaş yönetmiştir. Savaş Karakaş'ın açılış konuşmasının ardından Bakanlığı döneminde gerek Vakfımıza ve gerekse bu konuya özel bir ilgi gösteren Eski Kültür Bakanı Sayın İstemihan Talay söz alarak konunun bakanlığı dönemindeki gelişimini ve önemini anlatmıştır. Davetimize olumlu yanıt vererek bizleri onurlandıran ve her zaman desteğini veren Başbakanlık Başmüşaviri Sayın Fikret Nesip Üçcan'da yaptığı konuşmada Avustralya ve Türk Hükümetleri ilgili Bakanlıklarınca takip edilen AE2 denizaltısının bizler için önemine değinerek gelişmeleri izleyeceklerini belirtmiştir. Toplantıda bilahare Dr. Micheal White QC söz alarak AE2 ile ilgili temel tarihi bilgiler vermiştir. Öğle yemeğinden önce son konuşmacı olan Selçuk Kolay AE2'nin bulunması ve saha ve enkazın yorumlanması hakkında görsel destekli bir sunum yapmıştır.
Ritz Carlton'un eşsiz İstanbul ve Boğaz manzaralı ana restaurant'ın da yenilen öğle yemeği tüm katılımcıalrın tanışmasına ve fikir alışverişinde bulunmasına olanak sağlamıştır.
Öğleden sonraki bölümde söz alan Avustarlya Büyükelçisi Jonathan Philip AE2'nin Avustralya için önemini anlatmış ve Avusturalya Hükümeti'nin görüşünü katılımcılara aktarmıştır. Sayın Jonathan Philip konuşmasında, binlerce yıllık görkemli bir tarih üzerinde kurulu, 3 tarafı denizlerle çevrili Türkiye Cumhuriyeti topraklarında ve denizlerinde, tarihin nerdeyse her dönemine ait değeri ve sayısı bilinmeyen birçok eser bulunduğunu ve ancak 200 yıllık Avustralya tarihi ele alındığında AE2'nin Avustralyalılar için öneminin anlaşılacağını belirtmiştir. Captain Garry Kennedy'nin de yaptığı konuşmanın ardından, Jonathan Philip ve Garry Kennedy katılımcıların sorularına yanıt vermişlerdir.
Toplantıda daha sonra söz alan Tim Smith enkazın mevcut fiziki durumu ve enkaz araştırması için gerekenleri anlatmıştır. Çanakkale'de yaşayan Avustralyalı gazeteci Bill Sellars'ın AE2 belgeseli hazırlıkları hakkında yaptığı konuşmanın ardındn Yönetim Kurulu üyemiz Enes Edis enkazın başarı ile kurtarılması için gerekenleri anlattığı ve görsel açıdan da zengin bir sunum yapmıştır.
Toplantı sonunda Dr. Micheal White QC tarfından yapılan önerilere gelen yorumlar da göz önünde bulundurularak en kısa zamanda bu önerilerin yazılı hale getirilmesine ve ilgili kişi ve kuruluşların görüşlerine sunulmasına karar verilmiştir.
Genel anlamda çok başarılı geçen toplantıya basının da ilgisi olmuştur. Toplantıdan bir gün önce Sabah Gazetesi Pazar ekinde yarım sayfa yeralan haber ve toplantı sonrası Hürriyet ve Akşam gazeteleri ile TRT, CNN Türk ve Show TV'de çıkan haberlerle de kamuoyunda ilgi oluşmuştur. Ayrıca önümüzdeki günlerde SKY Türk haber kanalına davet edilen Vakıf temsilcileri canlı yayında AE2 ve yapılan toplantı ile ilgili bilgi verecekleridir.
Teknolojinin kullanıldığı ve simultane tercüme hizmetinin de yapıldığı toplantı gerek toplatınıngerekliliğini tespit ederek, fikri oluşturan Selçuk Kolay ve Dr. Micheal White QC, gerek katılımcılar ve gerekse katılan üyelerimizce çok verimli ve başarılı bulunmuştur.
Toplantının yapılmasında katkısı olan herkese ancak özellikle en başından beri konunun takipçisi ve destekçisi olan Eski Kültür Bakanı Sayın İstemihan Talay'a, her zaman gösterdiği cömert ilgi ve destek için Başbakanlık Başmüşaviri Sayın Fikret Nesip Üçcan'a, döneminde verdiği katkılarla AE2 konusunda yol alınmasına büyük katkıları olan Sayın Alpay Pasinli'ye, Avustarlya Büyükelçisi Sayın Jonathan Philip'e ve Avustralya'dan bu toplantı için gelen ve Tim Smith ve Captain Garry Kennedy'e ve herbiri konusunda uzman konuşmacılarımıza, davetimize ilgi gösteren ve konunun ilgilisi tüm katılımcılara teşekkür ederiz.
AE2 Denizaltısının kıç tarafında inceleme yapılırken.Ritz Carlton İstanbul'un muhteşem manzaralı Cam Salonu'nu bizlere tahsis ederek mükemmel bir ortamda bu toplantıyı gerçekleştirmemizi sağlayan Sayın Mustafa Süzer'e de teşekkürlerimi sunarız.
Programın sonraki bölümünde katılımcılar sorularını ilgili kişilere yöneltmiş ve kendi görüşlerini bildirmişlerdir.
Son bölümde Dr. Micheal White QC en geç AE2'nin batışının 100. yılı olan 2015 tarihinde bitirilmesi planlanan proje için kısa vadede yapılması gerekenlerden oluşan önerilerini katılımcıların görüşlerine sunmuştur.
