Page 70 - TINA Dergi Sayi 08

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

*Tuba Ekmekçi Littlefield

ualtı Arkeoloji Enstitüsü’nün (Institute of Nautical
Achaeology – INA) dünya çapındaki çalışmaları-
Snın operasyonel merkezi; Türkiye’nin muhteşem
turkuaz sularına sahip Ege Denizi kıyılarının güneybatı
köşesinde yer alan Bodrum’dadır. Sualtı arkeolojisinin
ve INA’nın hikayesi 1958 yılında gazeteci Peter Th-
rockmorton’un Bodrum’u ziyaret ettiği sırada, sünger
dalgıçlarından öğrendiği bir batıkla başlar. Throckmor-
ton, süngercilerle sohbeti sırasında, kargosunda külçeler
bulunan bir batığın varlığını öğrenir. Bu bilgi, üniversi-
te eğitimi sırasında arkeoloji dersleri alan Throckmor-
ton’un ilgisini çeker. Buluntuların Tunç Çağı’na ait ba-
kır külçeler olabileceğini düşünür. Ama daha fazla bilgi
gerekmektedir. Bunun üzerine Gelidonya’daki batığa
süngercilerin yardımıyla dalış yapar ve düşüncelerinde
haklı çıkar. Batık, ilk verilere göre Tunç Çağı’na ait gibi
görünmektedir. Sualtında gördüklerini anlatmak için ül-
kesine döndüğünde, anlattıkları başta Prof. Dr. Rodney
Young olmak üzere bir grup arkeoloğu çok etkiler.
1960 yılında George Bass, Peter Throckmorton ve
bir grup genç dalgıçtan oluşan ekip Türkiye’ye gelir.
Amaçları kara kazılarında kullanılan sistematik kazı
tekniklerini sualtına uygulayarak dünyadaki ilk bilimsel
sualtı kazısını gerçekleştirmektir. Zira bu tarihten önce
yapılan birçok sualtı çalışması arkeoloji tekniklerinden
uzaktır ve daha çok sualtından buluntu çıkarmaya yöne- George Bass ve peter Throckmorton Gelidonya Batı-
liktir. George Bass başkanlığındaki ekibin yaptığı çalış- ğı kazısında. (INA arşiv)
mayla birlikte sualtı arkeolojisi 1960 yılında Türkiye’de George Bass and peter Throckmorton during the
başlatılmıştır. excavation of Gelidonya Shipwreck. (INA archive)
Gelidonya Kazısı’ndan sonra sualtı çalışmalarına de-
vam eden George Bass 1960’lı yılların başında, Milli konservasyonlarını gerçekleştirirler ve söz konusu bu-
1
Eğitim Bakanlığı’na başvurarak, Bodrum Kalesi’nin luntular sergilenmek üzere müzeye kazandırılır. Böy-
arkeoloji müzesine dönüştürülmesi için başvurmuş ve lece bugün dünyanın sayılı arkeoloji müzelerinden biri
ilk sergi vitrinlerinin yaptırılmasını şahsen karşılamıştır. olan ve Türkiye’ye gelen birçok turistin büyük beğeni
Ertesi yıl, Milli Eğitim Bakanlığı’nın ödenek ayırmasıy- ile gezdiği Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin temel-
la birlikte Bodrum Kalesi’nde ilk sergi salonları oluş- leri atılır. Bu önemli gelişmelerin ardından 1972 yılın-
maya başlar. George Bass ve ekibi daha sonraki yıllarda da American Institute of Nautical Archaeology (AINA)
yaptıkları kazı çalışmalarından çıkarttıkları buluntuların kurulur.

1 1971 yılında Kültür Bakanlığı kurulana kadar müzelerle ilgili çalışmalar Milli Eğitim Bakanlığı’nın çatısı altında yürütülmekteydi.

* Tuba Ekmekçi Littlefield, Uzman Arkeolog.
Institute of Nautical Archaeology Bodrum Research Center. Sualtı Sokak No:2. 48400 Bodrum-Türkiye.
* Tuba Ekmekçi Littlefield, MA Archaeologist.
Institute of Nautical Archaeology Bodrum Research Center. Sualtı Sokak No:2. 48400 Bodrum-Turkey.
68