Page 156 - TINA Dergi Sayi 08

TINA

Denizcilik Arkeolojisi Dergisi

*Eivind LUTHEN

eplikanın yapıldığı tersane Vesfold Bölge- berg, Gokstad ve Tune Gemileri’nin tersine (mezar
si’nde geriye kalan yegane tersane olmasının höyüklerinde kazılmış olan bu gemilerin tamamı Os-
Ryanı sıra Viking gemilerinin yapıldığı çok az lo’da Viking Gemileri Müzesi’nde sergilenmektedir),
sayıdaki tersaneden biridir. Replika yapımının arka- Klastad bir batık kazısı sonucunda ortaya çıkarılmış-
sında yatan isim ise yerel yetkililer, kurumlar, ticari tır. Bir kabile reisi için veya savaş amacıyla inşa edi-
şirketler ve sivil vatandaşlardan maddi destek sağla- len bir gemi olmadığından başka yönlerden de farklı-
yan Yeni Oseberg Gemi Vakfı’dır. dır. Klastad, tipik bir Viking ticari gemisidir. İzlanda,
Vakıf şu anda Oslo’da Viking Gemileri Müzesi’n- Grönland, hatta Amerika’ya uzun ve tehlikeli yolcu-
de sergilenen ünlü Oseberg Viking Gemisi’nin (ya- luklarda kullanılan, her tür ticari mal, hatta bazen ko-
pım tarihi: MS 820) arkeolojik replikasını yapmak yun, at ve büyükbaş hayvan taşıyan bu tip gemilerdi.
amacıyla 2005 yılında kurulmuştur. Replika sadece Gemi, 1893 yılında Vesfold’un güneyindeki bir
Viking Dönemi aletleri ve çalışma yöntemleri kulla- tarlada keşfedilmiştir, kazı çalışmaları ancak 1970
nılarak iki yıl süren inşa döneminin ardından, 2012 yılında arkeolog Arne Emil Christensen tarafından
yılında suya indirilmiştir. yapılmıştır. Christensen daha sonra Viking Gemileri
Vakıf iki yıl sonra, Klastad isimli, MÖ 1000 yı- Müzesi Müdürü olmuştur. Geminin orijinali Tons-
lından bir ticari Viking gemi- berg’deki yerel müzede sergi-
sinin replikasını inşa etmeye lenmektedir.
başlamıştır. Tonsberg liman Gemi yaklaşık 18 metre uzun-
alanının ortasında açık hava- luğundadır, Oseberg ve Goks-
da yürütülen çalışmalara, hava tad’dan biraz daha kısadır. Göv-
koşullarına, bazen de kara rağ- desinin tamamı iskele kısmında
men tüm sene boyunca devam olmak üzere yaklaşık yüzde 40’ı
edilmektedir. korunmuştur, bu da gövdenin
Şu anda projeyle beş profes- tüm şekli konusunda bir fikir
yonel gemi mühendisi uğraş- vermeye yeterlidir. Diğer Viking
maktadır, ayrıca dokuma ve gemileri gibi Klastad da bindir-
tekstil işçileri, demirciler, ah- me kaplamalıdır. Gemi gövdesi-
şap oymacılar ve benzeri çok nin çoğunda meşe kullanılırken,
sayıda gönüllü de yer almakta- üç güvertede de çam kullanıl-
dır. Tayfa, yelken grubu, kıla- mıştır.
vuzlar ve benzerlerinden olu- Oseberg Repkikası, Kaptan Ole Harald Klastad, Vikingler’in savaşçı
şan diğer gönüllüler Oseberg Flåten (sağ) ve dümende Ufuk Kocabaş mürettebat yerine kargo taşı-
replikasının ekip elemanlarıdır. (sol). (Fotoğraf: Eivind Luthen) mak üzere inşa ettiği bir “tica-
Gönüllülerin, çoğu yurtdışın- The replica of Oseberg ship, Captain Ole ret atıdır”. Oseberg ve Gokstad
dan gelmiştir, bunlar arasında Harald Flåten (right) with Ufuk Kocabaş on gibi gemiler 50’ye varan sayıda
her ikisi de İstanbul Üniversite- the rudder (left). (photo by Eivind Luthen) mürettebat taşırken, Klastad’ta
si’nden olan arkeologlar Evren mürettebat sayısı altı ile sekiz
Türkmenoğlu ve Taner Güler arasında değişiyordu. Bu sayının azlığı küreklerin
yer almaktadır. Aynı zamanda başka bir Türk vatan- sadece acil durumlarda ya da limana giriş ve çıkışta
daşı Fuat Sarıyıldız da şu anda gemi mühendisi olarak itme gücü olarak kullanılmış oldukları anlamına gel-
çalışmaktadır. mektedir. Aksi taktirde, gemiyi istedikleri yöne götü-
Klastad, Norveç’in dördüncü Viking gemisi olarak rebilmek için uygun rüzgara bağlı kalmak durumunda
bilinmektedir. Daha iyi bilinen “kızkardeşleri” Ose- olacaklardı.

*Eivind Luthen, Yeni Oseberg Gemisi Vakfı, Tonsberg-Norveç.
*Eivind Luthen, The New Oseberg Ship Foundation, Tonsberg-Norway.
154